അദ്ധ്യായം 17 
                         ശ്രദ്ധാത്രയവിഭാഗ യോഗം 

അഥ സപ്തദശോഽധ്യായഃ |


അര്ജുന ഉവാച |
യേ ശാസ്ത്രവിധിമുത്സൃജ്യ യജംതേ ശ്രദ്ധയാന്വിതാഃ |
തേഷാം നിഷ്ഠാ തു കാ കൃഷ്ണ സത്ത്വമാഹോ രജസ്തമഃ || 1 ||


ശ്രീഭഗവാനുവാച |
ത്രിവിധാ ഭവതി ശ്രദ്ധാ ദേഹിനാം സാ സ്വഭാവജാ |
സാത്ത്വികീ രാജസീ ചൈവ താമസീ ചേതി താം ശൃണു || 2 ||

സത്ത്വാനുരൂപാ സര്വസ്യ ശ്രദ്ധാ ഭവതി ഭാരത |
ശ്രദ്ധാമയോഽയം പുരുഷോ യോ യച്ഛ്രദ്ധഃ സ ഏവ സഃ || 3 ||

യജംതേ സാത്ത്വികാ ദേവാന്യക്ഷരക്ഷാംസി രാജസാഃ |
പ്രേതാന്ഭൂതഗണാംശ്ചാന്യേ യജംതേ താമസാ ജനാഃ || 4 ||

അശാസ്ത്രവിഹിതം ഘോരം തപ്യംതേ യേ തപോ ജനാഃ |
ദംഭാഹംകാരസംയുക്താഃ കാമരാഗബലാന്വിതാഃ || 5 ||

കര്ഷയംതഃ ശരീരസ്ഥം ഭൂതഗ്രാമമചേതസഃ |
മാം ചൈവാംതഃശരീരസ്ഥം താന്വിദ്ധ്യാസുരനിശ്ചയാന് || 6 ||

ആഹാരസ്ത്വപി സര്വസ്യ ത്രിവിധോ ഭവതി പ്രിയഃ |
യജ്ഞസ്തപസ്തഥാ ദാനം തേഷാം ഭേദമിമം ശൃണു || 7 ||

ആയുഃസത്ത്വബലാരോഗ്യസുഖപ്രീതിവിവര്ധനാഃ |
രസ്യാഃ സ്നിഗ്ധാഃ സ്ഥിരാ ഹൃദ്യാ ആഹാരാഃ സാത്ത്വികപ്രിയാഃ || 8 ||

കട്വമ്ലലവണാത്യുഷ്ണതീക്ഷ്ണരൂക്ഷവിദാഹിനഃ |
ആഹാരാ രാജസസ്യേഷ്ടാ ദുഃഖശോകാമയപ്രദാഃ || 9 ||

യാതയാമം ഗതരസം പൂതി പര്യുഷിതം ച യത് |
ഉച്ഛിഷ്ടമപി ചാമേധ്യം ഭോജനം താമസപ്രിയമ് || 10 ||

അഫലാകാംക്ഷിഭിര്യജ്ഞോ വിധിദൃഷ്ടോ യ ഇജ്യതേ |
യഷ്ടവ്യമേവേതി മനഃ സമാധായ സ സാത്ത്വികഃ || 11 ||

അഭിസംധായ തു ഫലം ദംഭാര്ഥമപി ചൈവ യത് |
ഇജ്യതേ ഭരതശ്രേഷ്ഠ തം യജ്ഞം വിദ്ധി രാജസം  || 12 ||

വിധിഹീനമസൃഷ്ടാന്നം മംത്രഹീനമദക്ഷിണമ് |
ശ്രദ്ധാവിരഹിതം യജ്ഞം താമസം പരിചക്ഷതേ || 13 ||

ദേവദ്വിജഗുരുപ്രാജ്ഞപൂജനം ശൌചമാര്ജവം  |
ബ്രഹ്മചര്യമഹിംസാ ച ശാരീരം തപ ഉച്യതേ || 14 ||

അനുദ്വേഗകരം വാക്യം സത്യം പ്രിയഹിതം ച യത് |
സ്വാധ്യായാഭ്യസനം ചൈവ വാങ്മയം തപ ഉച്യതേ || 15 ||

മനഃ പ്രസാദഃ സൌമ്യത്വം മൌനമാത്മവിനിഗ്രഹഃ |
ഭാവസംശുദ്ധിരിത്യേതത്തപോ മാനസമുച്യതേ || 16 ||

ശ്രദ്ധയാ പരയാ തപ്തം തപസ്തത്ത്രിവിധം നരൈഃ |
അഫലാകാംക്ഷിഭിര്യുക്തൈഃ സാത്ത്വികം പരിചക്ഷതേ || 17 ||

സത്കാരമാനപൂജാര്ഥം തപോ ദംഭേന ചൈവ യത് |
ക്രിയതേ തദിഹ പ്രോക്തം രാജസം ചലമധ്രുവം  || 18 ||

മൂഢഗ്രാഹേണാത്മനോ യത്പീഡയാ ക്രിയതേ തപഃ |
പരസ്യോത്സാദനാര്ഥം വാ തത്താമസമുദാഹൃതമ് || 19 ||

ദാതവ്യമിതി യദ്ദാനം ദീയതേഽനുപകാരിണേ |
ദേശേ കാലേ ച പാത്രേ ച തദ്ദാനം സാത്ത്വികം സ്മൃതം  || 20 ||

യത്തു പ്രത്ത്യുപകാരാര്ഥം ഫലമുദ്ദിശ്യ വാ പുനഃ |
ദീയതേ ച പരിക്ലിഷ്ടം തദ്ദാനം രാജസം സ്മൃതം  || 21 ||

അദേശകാലേ യദ്ദാനമപാത്രേഭ്യശ്ച ദീയതേ |
അസത്കൃതമവജ്ഞാതം തത്താമസമുദാഹൃതം  || 22 ||

ഓം തത്സദിതി നിര്ദേശോ ബ്രഹ്മണസ്ത്രിവിധഃ സ്മൃതഃ |
ബ്രാഹ്മണാസ്തേന വേദാശ്ച യജ്ഞാശ്ച വിഹിതാഃ പുരാ || 23 ||

തസ്മാദോമിത്യുദാഹൃത്യ യജ്ഞദാനതപഃക്രിയാഃ |
പ്രവര്തംതേ വിധാനോക്താഃ സതതം ബ്രഹ്മവാദിനാം  || 24 ||

തദിത്യനഭിസംധായ ഫലം യജ്ഞതപഃക്രിയാഃ |
ദാനക്രിയാശ്ച വിവിധാഃ ക്രിയംതേ മോക്ഷകാംക്ഷിഭിഃ || 25 ||

സദ്ഭാവേ സാധുഭാവേ ച സദിത്യേതത്പ്രയുജ്യതേ |
പ്രശസ്തേ കര്മണി തഥാ സച്ഛബ്ദഃ പാര്ഥ യുജ്യതേ || 26 ||

യജ്ഞേ തപസി ദാനേ ച സ്ഥിതിഃ സദിതി ചോച്യതേ |
കര്മ ചൈവ തദര്ഥീയം സദിത്യേവാഭിധീയതേ || 27 ||

അശ്രദ്ധയാ ഹുതം ദത്തം തപസ്തപ്തം കൃതം ച യത് |
അസദിത്യുച്യതേ പാര്ഥ ന ച തത്പ്രേപ്യ നോ ഇഹ || 28 ||


ഓം തത്സദിതി ശ്രീമദ്ഭഗവദ്ഗീതാസൂപനിഷത്സു ബ്രഹ്മവിദ്യായാം യോഗശാസ്ത്രേ ശ്രീകൃഷ്ണാര്ജുനസംവാദേ

ശ്രദ്ധാത്രയവിഭാഗയോഗോ നാമ സപ്തദശോഽധ്യായഃ ||17 ||


                                                        ഹരിഃ ഓം