ഭജ ഗോവിന്ദം

ഭജ ഗോവിന്ദം ഭജ ഗോവിന്ദം
ഗോവിന്ദം ഭജ മൂഢമതേ
സംപ്രാപ്തേ സന്നിഹിതേ കാലേ
നഹി നഹി രക്ഷതി ഡുക്രിങ്കരണേ  1

മൂഢ ജഹീഹി ധനാഗമതൃഷ്ണാം
കുരു സദ്ബുദ്ധിമ് മനസി വിതൃഷ്ണാം
യല്ലഭസേ നിജ കര്മോപാത്തം
വിത്തം തേന വിനോദയ ചിത്തം2

നാരീ സ്തനഭര നാഭീദേശം
ദൃഷ്ട്വാ മാ ഗാ മോഹാവേശം
ഏതന്മാംസ വസാദി വികാരം
മനസി വിചിന്തയാ വാരം വാരം  3

നളിനീ ദളഗത ജലമതി തരളം
തദ്വജ്ജീവിത മതിശയ ചപലം
വിദ്ധി വ്യാധ്യഭിമാന ഗ്രസ്തം
ലോകം ശോകഹതം ച സമസ്തം  4

യാവദ്-വിത്തോപാര്ജന സക്തഃ
താവന്-നിജപരിവാരോ രക്തഃ
പശ്ചാജ്ജീവതി ജര്ജര ദേഹേ
വാര്താം കോ‌உപി ന പൃച്ഛതി ഗേഹേ  5

യാവത്-പവനോ നിവസതി ദേഹേ
താവത്-പൃച്ഛതി കുശലം ഗേഹേ
ഗതവതി വായൗ ദേഹാപായേ
ഭാര്യാ ബിഭ്യതി തസ്മിന് കായേ 6

ബാല സ്താവത് ക്രീഡാസക്തഃ
തരുണ സ്താവത് തരുണീസക്തഃ
വൃദ്ധ സ്താവത്-ചിന്താമഗ്നഃ
പരമേ ബ്രഹ്മണി കോ‌உപി ന ലഗ്നഃ 7

കാ തേ കാന്താ കസ്തേ പുത്രഃ
സംസാരോ‌உയമതീവ വിചിത്രഃ
കസ്യ ത്വം വാ കുത ആയാതഃ
തത്വം ചിന്തയ തദിഹ ഭ്രാതഃ  8

സത്സങ്ഗത്വേ നിസ്സങ്ഗത്വം
നിസ്സങ്ഗത്വേ നിര്മോഹത്വം
നിര്മോഹത്വേ നിശ്ചലതത്ത്വം
നിശ്ചലതത്ത്വേ ജീവന്മുക്തിഃ  9

വയസി ഗതേ കഃ കാമവികാരഃ
ശുഷ്കേ നീരേ കഃ കാസാരഃ
ക്ഷീണേ വിത്തേ കഃ പരിവാരഃ
ജ്ഞാതേ തത്ത്വേ കഃ സംസാരഃ10

മാ കുരു ധനജന യൗവന ഗര്വം
ഹരതി നിമേഷാത്-കാലഃ സർവം
മായാമയമിദമ്-അഖിലം ഹിത്വാ
ബ്രഹ്മപദം ത്വം പ്രവിശ വിദിത്വാ  11

ദിന യാമിന്യൗ സായം പ്രാതഃ
ശിശിര വസന്തൗ പുനരായാതഃ
കാലഃ ക്രീഡതി ഗച്ഛത്യായുഃ
തദപി ന മുഞ്ചത്യാശാവായുഃ  12

ദ്വാദശ മംജരികാഭിര ശേഷഃ
കഥിതോ വൈയാ കരണസ്യൈഷഃ
ഉപദേശോ ഭൂദ്-വിദ്യാ നിപുണൈഃ
ശ്രീമച്ഛംകര ഭഗവച്ഛരണൈഃ13

കാ തേ കാന്താ ധന ഗത ചിന്താ
വാതുല കിം തവ നാസ്തി നിയന്താ
ത്രിജഗതി സജ്ജന സങ്ഗതിരേകാ
ഭവതി ഭവാര്ണവ തരണേ നൗകാ 14

ജടിലോ മുണ്ഡീ ലുഞ്ജിത കേശഃ
കാഷായാന്ബര ബഹുകൃത വേഷഃ
പശ്യന്നപി ച ന പശ്യതി മൂഢഃ
ഉദര നിമിത്തം ബഹുകൃത വേഷഃ  15

അങ്ഗം ഗലിതം പലിതം മുണ്ഡം
ദശന വിഹീനം ജാതം തുണ്ഡമ്
വൃദ്ധോ യാതി ഗൃഹീത്വാ ദണ്ഡം
തദപി ന മുഞ്ചത്യാശാ പിണ്ഡമ് 16

അഗ്രേ വഹ്നിഃ പൃഷ്ഠേ ഭാനുഃ
രാത്രൗ ചുബുക സമര്പിത ജാനുഃ
കരതല ഭിക്ഷസ്-തരുതല വാസഃ
തദപി ന മുഞ്ചത്യാശാ പാശഃ  17

കുരുതേ ഗങ്ഗാ സാഗര ഗമനം
വ്രത പരിപാലനമ്-അഥവാ ദാനം
ജ്ഞാന വിഹീനഃ സര്വമതേന
ഭജതി ന മുക്തിം ജന്മ ശതേന18

സുരമന്ദിര തരു മൂല നിവാസഃ
ശയ്യാ ഭൂതലമ്-അജിനം വാസഃ
സര്വ പരിഗ്രഹ ഭോഗത്യാഗഃ
കസ്യ സുഖം ന കരോതി വിരാഗ| 19

യോഗരതോ വാ ഭോഗരതോ വാ
സങ്ഗരതോ വാ സങ്ഗവിഹീനഃ
യസ്യ ബ്രഹ്മണി രമതേ ചിത്തം
നന്ദതി നന്ദതി നന്ദത്യേവ 20

ഭഗവദ്ഗീതാ കിഞ്ചിദധീതാ
ഗങ്ഗാ ജലലവ കണികാ പീതാ
സകൃദപി യേന മുരാരീ സമര്ചാ
ക്രിയതേ തസ്യ യമേന ന ചര്ചാ  21

പുനരപി ജനനം പുനരപി മരണം
പുനരപി ജനനീ ജഠരേ ശയനമ്
ഇഹ സംസാരേ ബഹു ദുസ്താരേ
കൃപയാ‌உപാരേ പാഹി മുരാരേ 22

രഥ്യാ ചര്പട വിരചിത കന്ഥഃ
പുണ്യാപുണ്യ വിവര്ജിത പന്ഥഃ
യോഗീ യോഗ നിയോജിത ചിത്തഃ
രമതേ ബാലോന്മത്തവദേവ  23

കസ്ത്വം കോ‌உഹം കുത ആയാതഃ
കാ മേ ജനനീ കോ മേ താതഃ
ഇതി പരിഭാവയ നിജ സംസാരം
സര്വം ത്യക്ത്വാ സ്വപ്ന വിചാരമ്  24

ത്വയി മയി സര്വത്രൈകോ വിഷ്ണുഃ
വ്യര്ഥം കുപ്യസി മയ്യസഹിഷ്ണുഃ
ഭവ സമചിത്തഃ സര്വത്ര ത്വം
വാഞ്ഛസ്യചിരാദ്-യദി വിഷ്ണുത്വമ്  25

ശത്രൗ മിത്രേ പുത്രേ ബംധൗ
മാ കുരു യത്നം വിഗ്രഹ സന്ധൗ
സര്വസ്മിന്നപി പശ്യാത്മാനം
സര്വത്രോത്-സൃജ ഭേദാജ്ഞാനമ് 26

കാമം ക്രോധം ലോഭം മോഹം
ത്യക്ത്വാ‌உ‌உത്മാനം പശ്യതി സോ‌உഹമ്
ആത്മജ്ഞ്നാന വിഹീനാ മൂഢാഃ
തേ പച്യന്തേ നരക നിഗൂഢാഃ  27

ഗേയം ഗീതാ നാമ സഹസ്രം
ധ്യേയം ശ്രീപതി രൂപമ്-അജസ്രമ്
നേയം സജ്ജന സങ്ഗേ ചിത്തം
ദേയം ദീനജനായ ച വിത്തമ് 28

സുഖതഃ ക്രിയതേ രാമാഭോഗഃ
പശ്ചാദ്ധന്ത ശരീരേ രോഗഃ
യദ്യപി ലോകേ മരണം ശരണം
തദപി ന മുഞ്ചതി പാപാചരണമ്  29

അര്ഥമനര്ഥം ഭാവയ നിത്യം
നാസ്തി തതഃ സുഖ ലേശഃ സത്യം 
പുത്രാദപി ധനഭാജാം ഭീതിഃ
സര്വത്രൈഷാ വിഹിതാ രീതിഃ 30

പ്രാണായാമം പ്രത്യാഹാരം
നിത്യാനിത്യ വിവേക വിചാരമ്
ജാപ്യസമേത സമാധി വിധാനം
കുര്വ വധാനം മഹദ്-അവധാനമ്  31

ഗുരു ചരണാമ്ഭുജ നിര്ഭരഭക്തഃ
സംസാരാദ്-അചിരാദ്-ഭവ മുക്തഃ
സേന്ദിയ മാനസ നിയമാദേവം
ദ്രക്ഷ്യസി നിജ ഹൃദയസ്ഥം ദേവമ് | 32

മൂഢഃ കശ്ചിന വൈയാകരണോ
ഡുകൃണ്കരണാധ്യയന ധുരീണഃ
ശ്രീമച്ഛംകര ഭഗവച്ചിഷ്യൈഃ
ബോധിത ആസീച്ഛോദിത കരണൈഃ  33


                                                 ഹരിഃ ഓം